Gmina P. wniosła skargę na decyzję Wojewody z dnia 6 marca 2012 r., uchylającą decyzję Starosty G. z dnia 17 listopada 2011 r., odmawiającą ustalenia odszkodowania za nieruchomość oznaczoną jako działka nr [] położoną w P., wydzieloną na poszerzenie istniejącej drogi dojazdowej, stanowiącą współwłasność małżonków E. i A. P. i J. i R. I., i przekazał sprawę do Na początku tego roku dokonałem podziału działki na mniejsze. Część z działki została przeznaczona na drogę. Wczoraj otrzymałem informację, że powinienem się skontaktować w sprawie odszkodowania za przejętą działkę. Z zaczerpniętych informacji dowiedziałem się, że gmina wypłaca mały procent wartości gruntu. Jeszcze się nie kontaktowałem z urzędem ale już mam wrażenie, że nie będę zadowolony z wysokości odszkodowania. Czy mogę się ubiegać o wyższe odszkodowanie za grunty nabyte przez gminę, gdybym nie był zadowolony z proponowanej wysokości odszkodowania? Podział i wydzielenie części nieruchomości pod drogę Jak rozumiem, podział nastąpił na wniosek, z odwołaniem się do zapisów planu zagospodarowania przestrzennego. Z przepisów ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym wynika, że dla realizacji celów publicznych istnieje obowiązek sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Wydzielenie zatem w ramach geodezyjnego podziału nieruchomości części przeznaczonej pod drogę publiczną może nastąpić tylko wtedy, jeżeli przebieg takiej drogi określony został w planie miejscowym, skoro dla wydzielenia i urządzenia drogi publicznej, jako celu publicznego, istnieje obowiązek sporządzenia planu miejscowego. Bez określenia przebiegu drogi publicznej w planie miejscowym, nie jest możliwe jej wydzielenie w ramach geodezyjnego podziału (chyba że będzie to działka gruntu stanowiąca drogę wewnętrzną), a tym samym nie powstaje obowiązek przejęcia jej własności z mocy prawa przez podmioty publicznoprawne. Skutek prawny decyzji zatwierdzającej geodezyjny podział nieruchomości w postaci przejęcia z mocy prawa własności części nieruchomości, wydzielonych pod drogi publiczne, następuje tylko wtedy, gdy postępowanie podziałowe wszczęto na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości. Przy dokonywaniu podziału nieruchomości na wniosek (art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami) prawo jej własności nabywa (z mocy samego prawa) odpowiedni – ze względu na kategorię drogi publicznej, jaką będzie miała wydzielana droga – podmiot publicznoprawny art. 2a ustawy o drogach publicznych). Wysokość odszkodowania za grunty nabyte przez gminę Aktualizacja roszczenia odszkodowawczego następuje z chwilą uprawomocnienia się decyzji o podziale. Artykuł 98 ust. 3 przewiduje, iż wysokość odszkodowania powinna zostać – co do zasady – w pierwszej kolejności uzgodniona pomiędzy właścicielem (ewentualnie użytkownikiem wieczystym) oraz właściwym organem. W przypadku braku zawarcia porozumienia we wspomnianym zakresie, obowiązek ustalenia stosownego odszkodowania spoczywa na organie właściwym do ustalenia odszkodowania według zasad i trybu obowiązującego przy wywłaszczaniu nieruchomości. Takim organem, stosownie do treści art. 129 ust. 5 pkt. 1, jest właściwy miejscowo starosta, przez którego rozumie się prezydenta miasta na prawach powiatu, który czyni zadość temu obowiązkowi w drodze decyzji administracyjnej wydanej w odrębnym postępowaniu administracyjnym. Zgodnie z art. 98 ust. 1 „działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne”. Zgodnie z art. 98 ust. 3 „za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielami lub użytkownikami wieczystymi a właściwym organem, a jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości”. Zgodnie z art. 130 wysokość odszkodowania ustala się według stanu, przeznaczenia i wartości w dniu wydania decyzji. Podstawą ustalenia odszkodowania jest operat szacunkowy, który zawiera wszystkie składniki wymienione w § 56 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego. Wysokość odszkodowania ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o podziale nieruchomości oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie odszkodowania. Ustalenie wysokości odszkodowania następuje na podstawie wiadomości specjalnych rzeczoznawcy majątkowego, który sporządza na potrzeby postępowania administracyjnego operat szacunkowy. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego odszkodowanie za utracone prawo własności musi być „słuszne”. Jednym z mechanizmów służących zabezpieczeniu zasady „słusznego odszkodowania” jest tzw. zasada korzyści wywłaszczonego unormowana w art. 134 ust. 3 i 4. Według niej każdorazowo w procesie ustalenia odszkodowania należnego za utraconą nieruchomość konieczne jest przeprowadzenie wszechstronnej analizy nieruchomości wycenianej pod kątem tego, czy jej przeznaczenie wynikające z celu wywłaszczenia powoduje zwiększenie wartości, czy też nie. W zależności od wyniku takiej oceny odszkodowanie za utraconą wartość ustala się albo przez pryzmat tzw. aktualnego sposobu korzystania z nieruchomości albo też z uwzględnieniem nowego (publicznego) przeznaczenia nieruchomości zgodnego z celem wywłaszczenia. Zasada ta zapobiec ma zubożeniu właściciela. Pojęcie aktualnego sposobu użytkowania oznacza faktyczny stan nieruchomości bez uwzględnienia ustaleń planistycznych wprowadzających cel publiczny. Ustalenia biegłego rzeczoznawcy Wysokość odszkodowania określa zawsze biegły rzeczoznawca w operacie porównując nieruchomości podobne. Zgodnie z art. 4 pkt 16 nieruchomością podobną jest nieruchomość, która jest porównywalna z nieruchomością stanowiącą przedmiot wyceny, ze względu na położenie, stan prawny, przeznaczenie, sposób korzystania oraz inne cechy wpływające na jej wartość. Operat można podważać, wskazując na błędy. Można przedstawiać swój operat. Od negatywnej decyzji starosty w zakresie wysokości odszkodowania można się odwoływać aż do sądu administracyjnego. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼

Na gruncie podatku dochodowego, podatek od nieruchomości gruntowej jako koszt pośredni będzie podlegał zaliczeniu do kosztów podatkowych w dacie jego poniesienia, tj. w dniu, w którym

Przejmowanie gruntów przez podmioty publiczne, w celu wydzielenia ich na drogi publiczne, stanowi realizację jawnych celów publicznych. Możliwość tego typu przejęcia została przewidziana w art. 98 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (dalej również jako „Ustawa” lub „ Ponadto, zgodnie ze wskazanym artykułem właścicielowi wydzielonego gruntu przysługuje odszkodowanie. Spis treściWydzielenie gruntuWydzielenie z nieruchomości działki gruntu w celu przeznaczenia na drogę publiczną jest możliwe, jeżeli wydzielana część nieruchomości została przeznaczona na drogę publiczną według planu zagospodarowania przestrzennego. W sytuacji, gdy planu takiego nie ma, niezbędne jest wydanie decyzji administracyjnej o ustaleniu lokalizacji drogi publicznej. Kolejnym etapem jest podział wybranej nieruchomościPodziału nieruchomości dokonuje się sporządzając podział geodezyjny nieruchomości, z której nastąpić ma wydzielenie. Wskazanego podziału dokonuje się na wniosek właściciela. W pierwszej kolejności dokonuje się sporządzenia wstępnego planu podziału, a w następnej kolejności właściwego projektu podziału. W przypadku ostatecznego planu podziału musi on zostać wykonany przez geodetę, projekt wstępny natomiast można wykonać własnoręcznie korzystając z mapy zasadniczej, którą uzyskać można w Powiatowym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i prawa własnościWe wskazanym art. 98 ust. 1 wskazano, że „Działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne.”. Przepis ten stosuje się również w przypadku nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. W związku z powyższym kolejnym krokiem jest podjęcie przez podmiot publiczny decyzji zatwierdzającej sporządzony przez geodetę podział nieruchomości. Zgodnie z przytoczonym artykułem, wydzielona pod drogę publiczną nieruchomość przechodzi na własność Skarbu Państwa lub odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego z dniem, w którym decyzja ta stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Wynika to również z orzecznictwa, przytoczyć można wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 19 kwietnia 2018 r. (II SA/Gd 61/2018) „Skutki prawne, o których mowa w art. 98 ust. 1 w postaci utraty własności lub prawa użytkowania wieczystego działek wydzielonych pod drogi publiczne nie są przedmiotem rozstrzygnięcia decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości, ale są następstwem wydania tej decyzji, przejście prawa własności następuje bowiem z mocy samego prawa.”Po przejściu własności wydzielonej nieruchomości na Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego konieczne jest dokonanie wpisu w Księdze Wieczystej. Jak wskazano w art. 98 ust. 2 Ustawy wpisu takiego dokonuje właściwy organ, jednak wiele osób, w celu przyspieszenia całej procedury, decyduje się na samodzielne złożenie wniosku o dokonanie wpisu w Księdze w sytuacji przejęcia gruntu na drogę publiczną zostało przewidziane art. 98 ust. 3 – „Za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.”. Wspomniany w przytaczanym przepisie art. 131 przewiduje możliwość przyznania przez organ, w ramach odszkodowania, nieruchomości za grunt wydzielony pod drogę publiczną wypłacane są przez właściwy organ. We wniosku dotyczącym tego typu odszkodowania wskazać należy jakiej działki ewidencyjnej dotyczy wniosek, nr księgi wieczystej oraz podać informacje dotyczące decyzji zatwierdzającej podział – numer oraz dzień jej złożeniu wniosku rozpoczyna się etap rokowania, czyli uzgodnień dotyczących wartości nabywanych w drodze umowy praw własności, przeprowadzane między starostą, wykonującym zadania z zakresu administracji rządowej lub, w przypadku jednostki samorządu terytorialnego, jej organem wykonawczym, a właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, a także osobą, której przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe. Jeżeli strony osiągną porozumienie, następuje wypłata odszkodowania w ustalonej kwocie. Przepisy ustawy o gospodarce nieruchomości nie regulują szczegółów przeprowadzania uzgodnień. Proces ten, sprowadzający się w istocie do wypracowania przez zainteresowane strony, w drodze negocjacji, warunków na jakich gotowe są one zawrzeć satysfakcjonującą je umowę w sprawie wysokości odszkodowania, jest pozostawiony woli samych sytuacji, w której prowadzone negocjacje okażą się bezskuteczne, czyli porozumienie nie zostanie zawarte, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości, zgodnie z Ustawą. Przeprowadzenie rokowań, wskazanych powyżej, jest jednak obligatoryjne i bez ich przeprowadzenia nie jest dopuszczalne wszczęcie postępowania odszkodowaniaWysokość odszkodowania, zgodnie z art. 130 ustala się według stanu i przeznaczenia nieruchomości odpowiednio w dniu wydania decyzji o podziale lub podjęcia uchwały o przystąpieniu do scalenia i podziału oraz jej wartości w dniu wydania decyzji o odszkodowaniu. Odszkodowanie powinno odpowiadać wartości rynkowej wywłaszczonej nieruchomości, dlatego też ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości. Rzeczoznawca bierze pod uwagę takie czynniki jak: rodzaj gruntu, położenie, sposób użytkowania, przeznaczenie, stan nieruchomości oraz aktualnie kształtujące się ceny w obrocie nieruchomościami. W omawianej sytuacji organ wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu. Jeżeli akceptujemy wysokość odszkodowania wskazaną w decyzji nastąpi wypłata odszkodowania. Jednak, jeśli uważamy, że nie jest ona odpowiednia, od decyzji tej przysługuje odwołanie. W następnej kolejności istnieje również możliwość złożenia skargi do wojewódzkiego sądu na złożenie wniosku o odszkodowanieW pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że żądanie ustalenia i wypłaty odszkodowania nie ulega przedawnieniu, chyba że przepis szczególny przewiduje wygaśnięcie tych uprawnień. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 listopada 2008 roku (I OSK 1588/07) jasno uznał, że „skoro roszczenie o zapłatę odszkodowania powstało na gruncie stosunku administracyjnego, to jego realizacja wraz z oceną wszystkich skutków prawnych – w tym również przedawnienia – winna być oceniana na podstawie przepisów materialnych prawa administracyjnego. (…) na gruncie prawa administracyjnego o przedawnieniu roszczenia można mówić jedynie wówczas, gdy przepis prawa wyraźnie tak stanowi”. W kwestii odszkodowania za drogi, które w wyniku podziału przeszły na własność gminy, brak jest przepisów, które ustalałyby jakiekolwiek terminy przedstawiono powyżej, pomimo faktu, że za działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne, które przeszły na własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego, przysługuje odszkodowanie, co zostało zagwarantowane w Ustawie oraz Konstytucji RP, to uzyskanie go w wysokości odpowiadającej właścicielowi wydzielanej działki jest procesem złożonym i czasochłonnym. Osobom, których działka została wydzielona pod drogi publiczne, zalecany jest kontakt z prawnikiem, posiadającym bogatą wiedzę zarówno teoretyczną jak i praktyczną związaną z uzyskiwaniem odszkodowań od Skarbu Państwa lub jednostki samorządu zainteresował Państwa opisany wyżej temat, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią (tel.: +48 17 307 07 66, +48 12 307 09 88 lub e-mail: kancelaria@ oraz do umówienia spotkania w biurze Kancelarii w Rzeszowie lub BonusiakJestem aplikantem radcowskim przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Rzeszowie. Specjalizuje się w zakresie zagadnień prawa bankowego, windykacji należności Klientów, prawa cywilnego oraz wsparciem w obsłudze prawnej podmiotów gospodarczych.
Odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości, co do zasady jest neutralne w kategoriach podatku dochodowego.Wypłacone odszkodowanie nie jest przysporzeniem majątkowym, ponieważ przychód środków pieniężnych z jednej strony, z drugiej strony „równoważony” jest przez uszczerbek majątkowy w postaci utraconego prawa własności lub innego prawa rzeczowego do nieruchomości.
Za działki gruntu wywłaszczane pod drogi publiczne, których własność przechodzi na rzecz Skarbu Państwa lub odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego, przysługuje osobom wywłaszczonym treściAdd a header to begin generating the table of contentsPodstawa prawnaUstalenie i wypłata odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości pod drogi publiczne następuje w oparciu o przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 roku Nr 102, poz. 651 ze zm.) oraz ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: z 2008 roku Nr 193, poz. 1194 ze zm.) – tzw. Specustawy mienie podlega wywłaszczeniu? Skotaktuj się z nami już na wczesnym etapie postępowania i uzyskaj nawet 28% wyższe wywłaszczenia nieruchomościWywłaszczenie nieruchomości pod drogi następuje z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym wskazana w zdaniu poprzednim decyzja stanie się ostateczna, a w przypadku, kiedy decyzji nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, w terminie 60 dni od dnia jego odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości pod drogi publiczneWysokość odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości pod drogi ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania. Uzyskaj wyższe odszkodowanie dzięki usługom INLEGIS Kancelarie PrawnePorada prawna w sprawie prawna w sprawie wywłaszczenia wraz z analizą operatu obsługa postępowania w sprawie ustalenia wartości odszkodowania za wywłaszczeniOdszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości powinno co do zasady odpowiadać wartości rynkowej wywłaszczonej nieruchomości, chyba że ze względu na rodzaj nieruchomości nie można określić jej wartości rynkowej, gdyż tego rodzaju nieruchomości nie występują w obrocie. Wówczas określa się jej wartość określaniu wartości rynkowej nieruchomości uwzględnia się w szczególności jej:rodzaj,położenie,sposób użytkowania,przeznaczenie,stan nieruchomości,aktualnie kształtujące się ceny w obrocie nieruchomościWartość nieruchomości dla celów odszkodowania określa się według aktualnego sposobu jej użytkowania, jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, nie powoduje zwiększenia jej wartości. Jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, powoduje zwiększenie jej wartości, wartość nieruchomości dla celów odszkodowania określa się według alternatywnego sposobu użytkowania wynikającego z tego szacunkowyUstalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość rynkową wywłaszczonej nieruchomości. W toku postępowania administracyjnego czasem zdarza się, iż niezależnie od operatu szacunkowego sporządzonego przez biegłego na zlecenie organu prowadzącego postępowanie, strona (osoba wywłaszczona) przedstawia operat szacunkowy sporządzony na jej doktrynie prawniczej oraz orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się wprawdzie, że nie jest możliwe ustalenie odszkodowania w oparciu o operat szacunkowy sporządzony na zlecenie strony postępowania, bowiem taki rzeczoznawca majątkowy nie może być uznany za biegłego w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Niemniej jednak wskazać należy, że opinię rzeczoznawcy sporządzoną na zlecenie strony postępowania organ powinien włączyć w poczet materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i wziąć go pod uwagę przy wydawaniu decyzji ustalającej należne stronie odszkodowanie za wywłaszczenie wiesz, że … po wypłacie odszkodowanie nie jest już możliwe odwołanie od ustalonej wartości? Ostatnie momenty na podjęcie działań w obronie własnego interesu, to informacja o wartości wyceny i decyzja ustalająca odszkodowanie. Na odwołanie masz tylko 14 za wywłaszczenie nieruchomości – wypłataZasadą jest, że wypłata odszkodowania powinna nastąpić w terminie 14 dni, liczonych od dnia, w którym decyzja ustalająca odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości stała się ostateczna. Na wniosek osoby uprawnionej do otrzymania odszkodowania, za nieruchomość wywłaszczoną pod drogi, wypłaca się zaliczkę w wysokości 70% odszkodowania ustalonego przez organ pierwszej instancji w decyzji ustalającej wysokość odszkodowania. Wypłata zaliczki następuje jednorazowo, w terminie 30 dni od dnia złożenia odszkodowania powinna zostać dodatkowo powiększona o kwotę równą 5% wartości wywłaszczonej nieruchomości w przypadku, w którym dotychczasowy właściciel nieruchomości objętej decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej odpowiednio wyda tę nieruchomość lub wyda nieruchomość i opróżni lokal oraz inne pomieszczenia niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 30 dni od dnia:doręczenia zawiadomienia o wydaniu decyzji;doręczenia postanowienia o nadaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej rygoru natychmiastowej wykonalności;w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się więcej, w przypadku gdy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dotyczy nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym albo budynkiem, w którym został wyodrębniony lokal mieszkalny, wysokość odszkodowania przysługującego dotychczasowemu właścicielowi zamieszkałemu w tym budynku albo lokalu, organ powinien powiększyć o kwotę zł w odniesieniu do tej nieruchomości. Wypłata tej kwoty związana jest z koniecznością poniesienia przez osobę wywłaszczoną dodatkowych wydatków związanych z przeprowadzką do nowego miejsca z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji nwestycji w zakresie dróg z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Zamieszczamy opinię prawną na temat roszczeń przysługujących obecnie spadkobiercom majątków ziemskich przejętych w ramach tzw. reformy rolnej na podstawie dekretu PKWN o reformie rolnej z dnia 6 września 1944 r. W szczególności dotyczy ona sytuacji, kiedy może przysługiwać odszkodowanie za bezprawne przejęcie nieruchomości rolnych oraz czy można dochodzić zwrotu
Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych – nazywana popularnie specustawą drogową – uprawnia organ do wywłaszczenia nieruchomości i gruntów (w tym rolnych), na terenie których ma docelowo być realizowana budowa drogi. Właścicielom wywłaszczonej ziemi rolnej przysługuje odszkodowanie, które w uzasadnionych przypadkach może zostać podwyższone. Decyzja ZRID ZRID – zezwolenie na realizację inwestycji drogowej – wydawane jest w formie decyzji administracyjnej. Decyzja ZRID wydawana jest na wniosek inwestora. W zależności od kategorii dróg, których ma dotyczyć inwestycja, decyzję ZRID może wydać starosta (w stosunku do dróg gminnych i powiatowych) lub wojewoda (dla dróg krajowych i wojewódzkich). Sama decyzja ZRID powinna zostać wydana maksymalnie w ciągu 90 dni od dnia złożenia wniosku, a właściciel nieruchomości rolnej, której dotyczy postępowanie prowadzące do jej wydania, powinien być poinformowany o jego wszczęciu. Obowiązek zawiadomienia właściciela nieruchomości dotyczy również samego wydania decyzji ZRID. Wydanie nieruchomości Jednym z bezpośrednich skutków prawnych decyzji ZRID jest dokonanie podziału (lub scalenia) gruntów według potrzeb inwestora oraz przeniesienie prawa własności do danej nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa czy właściwą jednostkę samorządu terytorialnego. Tym samym dotychczasowy właściciel ziemi rolnej objętej decyzją ZRID traci prawo własności i możliwość dalszego nią gospodarowania. Co więcej, ma też obowiązek wydania nieruchomości w określonym czasie, tj. w ciągu 120 dni od daty wydania decyzji ZRID. Termin ten nie obowiązuje jednak w przypadku decyzji ZRID z rygorem natychmiastowej wykonalności, która zobowiązuje do niezwłocznego wydania nieruchomości. Należne odszkodowanie Osobom, które utraciły swój majątek w skutek decyzji ZRID, przysługuje odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości pod drogi. Decyzja określająca jego wysokość wydawana jest przez ten sam organ, który wydał zezwolenie na realizację inwestycji drogowej. Starosta bądź wojewoda powinien ją wydać w ciągu 30 dni od dnia, w którym decyzja ZRID stała się ostateczną. W przypadku decyzji ZRID o rygorze natychmiastowej wykonalności termin ten jest wydłużony do 60 dni. Oczekując na wydanie decyzji ustalającej wysokość należnego odszkodowania, warto zwracać uwagę na dotrzymywanie przez organ obowiązujących terminów. Praktyka wskazuje, że rzadko zostają one zachowane. Dowodem są wyniki kontroli NIK przeprowadzone w Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim oraz w warszawskim oddziale GDDKiA w zakresie nabywania nieruchomości pod drogi krajowe objęte Programem Dróg Krajowych w latach 2008-2013, które wskazują, że średni czas prowadzenia postępowania zmierzającego do ustalenia wysokości należnego odszkodowania wynosił od 185 do 200 dni. Samo odszkodowanie ustalane jest na podstawie operatu szacunkowego nieruchomości opracowanego przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego. Odszkodowanie +5% Przyznane w wydanej przez organ decyzji odszkodowanie za wywłaszczenie może zostać powiększone o 5% przyznanej kwoty. Aby móc skorzystać z tej opcji, należy wydać nieruchomość w ciągu 30 dni. Co istotne, termin ten liczony jest od dnia: • doręczenia zawiadomienia o wydaniu decyzji ZRID, • doręczenia postanowienia o nadaniu decyzji ZRID rygoru natychmiastowej wykonalności, • ustatecznienia się decyzji ZRID. Warto też zwrócić uwagę na orzecznictwo sądów w zakresie wydania nieruchomości w terminie uprawniającym do pozyskania większego odszkodowania. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny, warunkiem otrzymania podwyższonego odszkodowania jest przekazanie nieruchomości we wskazanym terminie w sposób wyraźny (np. poprzez złożenie odpowiedniego oświadczenia woli). Sama wola wydania nieruchomości przez dotychczasowego właściciela nie jest wystarczająca. Kluczowe jest objęcie wydawanego mienia przez inwestora (wyrok NSA z 10 kwietnia 2019 r., sygn. akt I OSK 2027/18). Dlatego najlepszym dowodem na wydanie nieruchomości w terminie jest złożenie oświadczenia woli przez wydającego bądź sporządzenie protokołu zdawczo-zbiorczego. 10 tys. zł więcej Wywłaszczenie na mocy ZRID może obejmować również budynek mieszkalny bądź budynek, w którym został wyodrębniony lokal o charakterze mieszkalnym. W takiej sytuacji wywłaszczonym przysługuje zwiększenie wysokości przyznanego odszkodowania o dodatkowe 10 tys. zł. Co ważne, kwota ta przeznaczona jest na jedną nieruchomość gruntową. W przypadku, kiedy budynek mieszkalny objęty jest współwłasnością, kwota 10 tys. zł ulega podziałowi między współwłaścicieli. Dodatek do odszkodowania przyznawany jest jednokrotnie również w przypadku, gdy dany budynek mieszkalny zlokalizowany jest na dwóch przyległych gruntach. Warto też zwrócić uwagę, że jedynym kryterium uprawniającym do zwiększenia odszkodowania o 10 tys. zł jest kryterium „zamieszkania”. Zameldowanie w konkretnej nieruchomości czy lokalu nie jest obowiązkowe. Jeśli organ będzie miał wątpliwości w tym zakresie, ma prawo do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. Przysługujące prawa Możliwość podwyższenia należnego odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości pod drogi jest zagwarantowane prawnie po spełnieniu określonych warunków. Biorąc jednak pod uwagę, że organ nie ma obowiązku instruowania strony w tym zakresie, wielu wywłaszczonych nie korzysta z przysługujących im praw. Dlatego w takich sytuacjach warto korzystać ze wsparcia doświadczonych prawników, którzy nie tylko wyjaśnią wszystkie przysługujące wywłaszczonym prawa, ale również pomogą w dopełnieniu wszystkich warunków uprawniających do przyznania wyższego odszkodowania. Samo odszkodowanie powinno zostać wypłacone przez inwestora w ciągu 14 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Patron merytoryczny artykułu: INLEGIS Kancelarie Prawne – Wywłaszczenie Nieruchomości ul. Podwale 83/7 50-414 Wrocław tel: 793 101 800 (Artykuł sponsorowany) Podobne wpisy
o gospodarce nieruchomościami1) za działki gruntu przejęte pod drogi publiczne w wyniku podziału nieruchomości, do którego doszło na wniosek ich właściciela lub użytkownika wieczystego. [i] Jak wypełnić wniosek: wypełnij elektronicznie lub odręcznie WIELKIMI LITERAMI. Daty podaj w formacie dd.mm.rrrr. Jednostka odpowiedzialna Data publikacji: 2019-02-14 Odszkodowanie otrzymane za grunty przejęte pod drogę gminną stanowi przychód z innych źródeł. W niektórych przypadkach przychód ten może korzystać ze zwolnienia z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 updof. Potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji, której fragment przedstawiamy. MF Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie ... Na wniosek osoby uprawnionej do otrzymania odszkodowania, za nieruchomość wywłaszczoną pod drogi, wypłaca się zaliczkę w wysokości 70% odszkodowania ustalonego przez organ pierwszej instancji w decyzji ustalającej wysokość odszkodowania. Wypłata zaliczki następuje jednorazowo, w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. Gdy dane z rynku lokalnego okażą są niewystarczające, to rzeczoznawca majątkowy dokonujący wyceny powinien kierować się danymi z rynku regionalnego. Jeżeli i rynek regionalny nie dostarczy niezbędnych danych, dopiero wówczas można kierować się przeznaczeniem nieruchomości przeważającym wśród gruntów przyległych. Takie wnioski wynikają z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 grudnia 2018 r. (I OSK 4132/18), w którym sąd oddalił skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 23 sierpnia 2018 r. (sygn. II SA/Łd 558/18). Wniosek do starosty Wyrok NSA został wydany w następującym stanie faktycznym. ML był właścicielem nieruchomości, która została wywłaszczona na rzecz gminy na mocy decyzji administracyjnej. W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego nieruchomość ta w dacie wydania ww. decyzji była przeznaczona pod drogę publiczną – drogę gminną. ML złożył wniosek do starosty o ustalenie odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość. W celu ustalenia wysokości odszkodowania został sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego operat szacunkowy określający wartość rynkową wywłaszczonej nieruchomości. Wartość nieruchomości została określona w podejściu porównawczym metodą korygowania ceny średniej. Przy określaniu wartości odszkodowania rzeczoznawca majątkowy zastosował § 36 ust. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego („rozporządzenie"). Przepis ten stanowi, że w przypadku, gdy na realizację inwestycji drogowej została wywłaszczona lub przejęta z mocy prawa nieruchomość, która na dzień wydania decyzji była przeznaczona pod inwestycję drogową, wartość rynkową określa się, przyjmując przeznaczenie nieruchomości przeważające wśród gruntów przyległych, chyba że określenie wartości jest możliwe przy uwzględnieniu cen transakcyjnych nieruchomości drogowych. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio. Z operatu szacunkowego wynikało, że na rynku lokalnym brak jest transakcji nieruchomościami drogowymi, które byłyby porównywalne z nieruchomością wywłaszczoną. Z tego względu rzeczoznawca majątkowy, dokonując wyceny, oparł się na cenach transakcyjnych nieruchomości o przeznaczeniu przeważającym wśród gruntów przyległych do nieruchomości wycenianej. Gmina złożyła do wojewody łódzkiego odwołanie od decyzji starosty. W odwołaniu Zarzuciła w nim, że wysokość odszkodowania została zawyżona. Zdaniem gminy przy ustaleniu odszkodowania starosta oparł się na operacie szacunkowym, który był wadliwy. Dla potrzeb ustalenia odszkodowania rzeczoznawca majątkowy powinien oprzeć się na transakcjach nieruchomościami drogowymi, a nie brać pod uwagę nieruchomości o przeznaczeniu przeważającym wśród gruntów przyległych. Wojewoda uchyla decyzję W wyniku przeprowadzonego postępowania odwoławczego wojewoda łódzki uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia. Zdaniem wojewody - zgodnie z § 36 ust. 4 rozporządzenia punktem wyjścia przy ustalaniu wartości rynkowej nieruchomości przejętej pod drogę publiczną, która na dzień wydania decyzji była przeznaczona pod inwestycję drogową, jest porównanie transakcji nieruchomości drogowych. Przy doborze transakcji w procesie wyceny należy uwzględnić w pierwszej kolejności dane z lokalnego rynku (rynek gminy i powiatu). W sytuacji braku danych na rynku lokalnym wskazuje się na konieczność poszerzenia granic rynku do rynku regionalnego, rozumianego jako rynek całego województwa. Rzeczoznawca majątkowy nie dokonał jednak rzetelnej analizy rynku nieruchomościami. Dopiero po dokonaniu szczegółowej analizy rynku regionalnego nieruchomości i szczegółowym uzasadnieniu rzeczoznawca winien wykazać, czy występują transakcje charakteryzujące się podobieństwem do szacowanej nieruchomości. Zdaniem wojewody operat szacunkowy zawiera szereg niejasności i rodzi daleko idące zastrzeżenia – nie został wykonany w sposób prawidłowy, logiczny i spójny i nie może stanowić podstawy ustalenia odszkodowania. Sprzeciw od decyzji wojewody do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi złożył ML. Skarżący podkreślił że operat szacunkowy został sporządzony prawidłowo, gdyż w badanym okresie miało miejsce pięć transakcji drogowych na rynku lokalnym, jednak nieruchomości stanowiące przedmiot tych transakcji były niepodobne do nieruchomości wycenianej. Zatem rzeczoznawca prawidłowo ustalił odszkodowanie przyjmując do wyceny – jako nieruchomości podobne transakcje nieruchomościami o przeznaczeniu przeważającym wśród nieruchomości przyległych do nieruchomości wycenianej. WSA oddala sprzeciw Jednak WSA oddalił ten sprzeciw i podzielił w całości stanowisko wojewody. W świetle § 36 ust. 4 rozporządzenia dopiero brak wystarczających danych odnoszących się do transakcji nieruchomościami drogowymi z rynku lokalnego i regionalnego umożliwia odstąpienie przez rzeczoznawcę od tego sposobu wyceny i dokonanie jej przy wykorzystaniu danych dotyczących transakcji nieruchomościami o przeznaczeniu przeważającym wśród gruntów przyległych do szacowanej nieruchomości. W przedmiotowej sprawie rzeczoznawca z uwagi na, jak stwierdził, brak możliwości określenia wartości nieruchomości przy uwzględnieniu cen transakcyjnych nieruchomościami drogowymi, określił wartość rynkową przyjmując przeznaczenie nieruchomości przeważających wśród gruntów przyległych, co okazało się błędem. Ponieważ w sprawie konieczne będzie sporządzenie nowego operatu szacunkowego zasadne było wydanie przez wojewodę decyzji kasatoryjnej (uchylającej decyzję starosty i przekazującej sprawę temu organowi do ponownego rozpatrzenia) na podstawie art. 138 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego. ML wywiódł skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego od wyroku WSA. NSA nie przychylił się do argumentacji zawartej w skardze i ją oddalił. Błędne jest stanowisko skarżącego, że w sytuacji, gdy dane z rynku lokalnego oraz z terenu powiatu okazały się niewystarczające do określenia wartości rynkowej wywłaszczanej nieruchomości, to wartość rynkową należało określić przyjmując przeznaczenie nieruchomości przeważające wśród gruntów przyległych. W świetle § 36 ust. 2, stosowanego odpowiednio w związku z § 36 ust. 4 zdanie ostatnie Rozporządzenia, biegły rzeczoznawca majątkowy powinien poddać analizie rynek regionalny, a więc nie tylko z powiatu, ale i z całego województwa. Zasadą jest bowiem, że pod pojęciem "rynku lokalnego" rozumie się obszar gminy lub powiatu, a "rynek regionalny" odnoszony jest do obszaru województwa. Ustalony porządek ustalania obszaru analizowanego nie jest przypadkowy, co powoduje, że gdy dane z rynku lokalnego są niewystarczające, to rzeczoznawca majątkowy dokonujący wyceny obwiązany jest kierować się danymi z rynku regionalnego. Jeżeli i rynek regionalny nie jest w stanie dostarczyć niezbędnych danych, dopiero wówczas można kierować się przeznaczeniem nieruchomości przeważającym wśród gruntów przyległych. ? Komentarz eksperta Tomasz Duchniak, Kancelaria Sołtysiński Kawecki & Szlęzak radca prawny Wyrok NSA uważam za słuszny. Kluczowe znaczenie w tej sprawie ma przepis § 36 ust. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego, a ściślej - ostatnie zdanie tego przepisu. § 36 ust. 4 stanowi, że w przypadku, gdy na realizację inwestycji drogowej została wywłaszczona lub przejęta z mocy prawa nieruchomość, która na dzień wydania decyzji była przeznaczona pod inwestycję drogową, wartość rynkową określa się, przyjmując przeznaczenie nieruchomości przeważające wśród gruntów przyległych, chyba że określenie wartości jest możliwe przy uwzględnieniu cen transakcyjnych nieruchomości drogowych. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio. § 36 ust. 4 nie określa zatem wprost, jak dalece rzeczoznawca majątkowy, dokonując szacowania nieruchomości, powinien poszukiwać transakcji z danego rynku (lokalnego, regionalnego, krajowego), aby, w razie uznania, że takich transakcji brak, móc przyjąć przeznaczenie nieruchomości przeważające wśród gruntów przyległych do nieruchomości wycenianej. Przepis ten jednak odsyła (poprzez nakaz odpowiedniego stosowania) do ust. 2 § 36, który to przepis wyraźnie wskazuje na konieczność sięgnięcia do danych nie tylko z rynku lokalnego, ale i regionalnego. ? . 404 24 383 435 289 203 79 194

odszkodowanie za grunty przejęte pod drogi